De behandeling van eet- en drinkproblemen en/of slikstoornissen bij jonge kinderen wordt 'pre-verbale logopedie' of 'pre-logopedie' genoemd. Die logopedie wordt gegeven als een kind problemen heeft met het drinken uit de borst of uit de fles, het eten van een lepel, het drinken uit een beker of het leren kauwen.

Voor pre-verbale logopedie is altijd een verwijzing nodig van een arts (bijvoorbeeld een huisarts of een kinderarts). Dat is belangrijk, omdat eerst nagegaan moet worden of er onderliggende medische problemen zijn die de moeilijkheden in het mondgebied veroorzaken.

Er is sprake van eet- en drinkproblemen als kinderen moeite hebben drinken, eten en kauwen. Als kinderen zich vaak verslikken kan er sprake zijn van een slikstoornis. Er kunnen verschillende oorzaken zijn voor eet- en slikproblemen. Prematuur geboren kinderen zijn soms in de eerste weken te zwak om te drinken. Kinderen met een syndroom zijn soms trager in hun ontwikkeling en hebben daardoor moeite om nieuwe vaardigheden te leren, zoals het eten van een lepel of kauwen. Als er sprake is van een hersenbeschadiging kunnen er problemen zijn met de spierspanning, waardoor zuigen, kauwen of slikken lastig is. Kinderen met anatomische afwijkingen in het mondgebied (zoals een schisis) kunnen ook problemen ondervinden bij het leren van eten en drinken. 

Soms is het nodig dat kinderen sondevoeding krijgen. Bij sondevoeding wordt de voeding door een slangetje (meestal via de neus) in de maag gebracht. Sondevoeding kan om meerdere redenen gegeven worden:

• als een baby of een jong kind moeite heeft met eten, drinken en/of slikken;
• als het kind niet kan slikken of voedsel weigert zodat het te weinig voeding binnen krijgt;
• als het eten risico’s met zich mee brengt voor het kind.

De video Logopedie in het ziekenhuis geeft meer informatie.

Wat doet de logopedist? 

De logopedist bekijkt samen met de ouders wat de hulpvraag is en observeert het eten en drinken. Soms zijn aanvullende onderzoeken of testen nodig om een goed beeld te krijgen. Bij sondevoeding kan de logopedist helpen om eet- en drinkvaardigheden te ontwikkelen. Voor het afbouwen van sondevoeding wordt vaak samengewerkt met andere hulpverleners, zoals een kinderarts of diëtist. Bij kinderen met complexe problemen wordt er meestal samengewerkt in een multidisciplinair team. 

Als een kind in het ziekenhuis is opgenomen, kan de logopedist uit het ziekenhuis pre-verbale logopedie geven. Er zal dan een onderzoek plaatsvinden op verzoek van een arts. Aan de hand van uitkomsten van het onderzoek geeft de logopedist adviezen om drinken, eten of slikken te verbeteren. Hierbij wordt met ouders en verpleging samengewerkt.

Ook kan pre-verbale logopedie plaatsvinden in de thuissituatie of in een instelling waar het kind behandeld wordt. Samen met de ouders/verzorgers zal de logopedist kijken wat de beste manier is om een kind te laten eten of drinken. Er worden adviezen gegeven over goede houdingen en technieken en er zal gekeken worden wat de beste fles, speen of beker is. Ook kan het zijn dat er gerichte oefeningen geadviseerd worden om bijvoorbeeld het kauwen te stimuleren.

Bron: Nederlandse Vereniging voor Logopedie en Foniatrie (NVLF).