Astma is een nog ongeneeslijke chronische ontsteking van de luchtwegen. Mensen met astma kunnen soms moeilijk ademhalen: zij worden kortademig, ademen ‘piepend’ of moeten hoesten. De benauwdheid ontstaat doordat de spieren rond de luchtwegen samentrekken, de wand van de luchtwegen opzwelt en de productie van taaislijm toeneemt. Door deze processen worden de luchtwegen verengd.

Astma en COPD

Astma-aanvallen worden veroorzaakt door pollen, stof, dierenhaar, koude lucht, rook, oplosmiddelen en lichamelijke inspanning. Een belangrijk verschil tussen astma en COPD is dat astmatische patiënten wisselend klachten ervaren. Meestal hebben ze een normale longfunctie, afhankelijk van de ernst van de astma. Mensen met COPD hebben continu een afwijkende longfunctie en klachten zoals kortademigheid. Bij astmapatiënten wordt vaak de uitademing belemmerd.

Astmapatiënten kunnen verschillende problemen hebben, afhankelijk van de ernst en de frequentie van de astma-aanvallen. Dat kunnen zijn: ademhalingsproblemen, slikproblemen, keelproblemen of stemproblemen.
Slikproblemen kunnen voorkomen, doordat een cliënt bijvoorbeeld tijdens het eten door de mond wil ademen. Voorbeelden van keelproblemen zijn keelpijn of een droge keel. Stemproblemen zijn onder andere verkeerd stemgebruik, heesheid, schorheid of een vermoeide stem.

Wat doet de logopedist?

De logopedist onderzoekt de ademhaling, het stemgebruik, de verstaanbaarheid en eventueel de slikfunctie van de astmapatiënt. Dit gebeurt na verwijzing van een huisarts, longarts of KNO-arts. Daarnaast gaat de logopedist na of de cliënt last heeft van chronisch hoesten of reflux (terugstromen van zure maaginhoud naar de slokdarm).

Na de diagnose stelt de logopedist samen met de cliënt een behandelplan op. De logopedische therapie start met het geven van uitleg over stemgeving, ademhaling, ademregulatie en stemhygiëne. De logopedist kan helpen bij het aanleren van gezond stemgebruik, ademhaling en stemgeving, ademverdeling en het verminderen van chronische hoest. Hierdoor kan de verstaanbaarheid toenemen. Ook leert de logopedist een gecontroleerde ademhaling te gebruiken tijdens het spreken of tijdens astma-aanvallen. Hierbij werkt de logopedist soms samen met een fysiotherapeut of oefentherapeut Cesar/Mensendieck.

De logopedist geeft adviezen aan cliënten die chronische hoest of reflux hebben, zodat zij deze klachten kunnen verminderen. 

Bij slikproblemen zal de logopedist adviezen geven voor veilig eten en drinken. Ook kan een andere manier van eten en drinken (compensatiestrategieën) aangeleerd worden.

Bron: Nederlandse Vereniging voor Logopedie en Foniatrie (NVLF).